Ajurweda jest tradycyjnym systemem medycyny wywodzący się z Indii, który traktuje człowieka jako integralną część natury i kładzie duży nacisk na zrozumienie współzależności między organizmem, a środowiskiem. Jednym z kluczowych aspektów tego systemu jest odżywianie, które według ajurwedy powinno być dostosowane do indywidualnych potrzeb człowieka oraz jego konstytucji fizycznej i psychicznej, znanej jako dosza.

Prawdziwa dieta ajurwedyjska jest dietą wegetariańską. Dieta wegetariańska odgrywa istotną rolę w ajurwedyjskim stylu życia, ponieważ jest postrzegana jako bardziej zgodna z naturą, a także wspomaga utrzymanie zdrowia i równowagi w ciele oraz umyśle. Co prawda ajurweda dopuszcza spożywanie mięsa w określonych przypadkach, są to jednak sytuacje wyjątkowe i sporadyczne jak np. osłabienie czy rekonwalescencja.

Hodowla zwierząt

Ajurweda, podobnie jak inne starożytne systemy medyczne, czerpie wiele z filozofii, religii i etyki. W przypadku diety wegetariańskiej duży wpływ na ajurwedyjski sposób postrzegania jedzenia mają wartości związane z ahimsą, czyli zasadą niekrzywdzenia. Ahimsa odnosi się do praktyki unikania przemocy wobec wszystkich żywych istot, co w kontekście diety oznacza rezygnację z mięsa i produktów pochodzenia zwierzęcego, które wiążą się z cierpieniem zwierząt. 

Dodatkowo, dawniej mięso jedzono bardzo rzadko, a jedzone zwierzęta były upolowane w ich naturalnym środowisku, w którym żyły. Ajurweda podkreśla, że mięso, które pochodzi, ze zwierzęcia, które nie żyło w naturalnych warunkach jest toksyczne.

Dzisiejsza hodowla zwierząt przemysłowych, jaka rozwinęła się na szeroką skalę w epoce współczesnej, jest postrzegana jako szczególnie niekorzystna z perspektywy ajurwedy. Nie tylko dlatego, że wiąże się z bezpośrednim cierpieniem zwierząt, ale także dlatego, że prowadzi do zachwiania równowagi w ekosystemach. Intensywne hodowle, które obejmują karmienie zwierząt antybiotykami i hormonami wzrostu, a także stosowanie technik masowej produkcji mięsa, są dalekie od naturalnych procesów. Ajurweda, podkreślająca połączenie człowieka z naturą, postuluje, aby odżywianie oparte było na produktach pochodzących z czystych, ekologicznych źródeł.

Przetwarzanie mięsa

Mięso pochodzące z takich hodowli zaczyna się rozkładać praktycznie od momentu śmierci zwierzęcia. Producenci zatem szybko poddają je przetworzeniu tzn. mrożeniu, puszkowaniu, konserwowaniu czy wędzeniu. Zanim taki produkt trafi na nasz talerz mija wiele dni, tygodni a nawet miesięcy. Taki posiłek nie da dla człowieka żadnej wartości witalnej, a wręcz prowadzi nasz organizm do ociężałości, problemów ze strony układu pokarmowego jak wzdęcia, gazy, zaparcia czy biegunki. 

Współczesne przetwarzanie produktów, w tym mięsa z perspektywy ajurwedy jest szczególnie niekorzystne. Mięso, które zostało przetworzone, wędzone, puszkowane lub konserwowane, jest postrzegane jako „martwe” jedzenie, pozbawione energii życia tzw. Prany. Tego typu produkty są trudne do strawienia i obciążają układ trawienny, co prowadzi do powstawania toksyn w organizmie. Ajurweda kładzie nacisk na spożywanie świeżych, nieprzetworzonych produktów, które dostarczają organizmowi energii i witalności.

Ponadto, konserwowanie mięsa często wiąże się z użyciem chemikaliów, takich jak azotyny czy konserwanty, które mogą mieć negatywny wpływ na zdrowie. Puszkowanie natomiast naraża jedzenie na obecność aluminium, które jak wiemy też jest bardzo szkodliwe dla naszego zdrowia. Pakowanie jedzenia w plastik natomiast powoduje obecność mikro plastiku w sprzedawanym pożywieniu. Wszystkie te substancje mogą prowadzić do zaburzeń układu pokarmowego, a nawet zwiększać ryzyko nowotworów. Z tego powodu ajurweda zaleca unikanie tego typu produktów na rzecz świeżych i naturalnych pokarmów roślinnych.

Uwarunkowania biologiczne człowieka

Człowiek jako wszystkożerny gatunek, może trawić zarówno produkty roślinne, jak i zwierzęce. Natomiast biologicznie człowiek nie jest dobrze przystosowany do jedzenia mięsa. Układ pokarmowy zwierząt mięsożernych jest zupełnie inaczej zbudowany niż roślinożernych, z którymi człowiek wykazuje dużo więcej podobieństw. Mięsożercy mają dużo krótsze jelita i bardzo silne soki trawienne. Natomiast ludzkie jelita są do 4 razy dłuższe, a soki trawienne słabsze. Powoduje to, że mięso trawi się długo, a czasami nawet gnije w naszych jelitach. Prowadzi to do wytwarzania toksyn, które się gromadząc i odkładając mogą powodować szereg chorób poczynając od nadwagi, przez kamienie nerkowe czy żółciowe, kończąc na nowotworach czy zawale serca. 

„Białko odzwierzęce gnije bardzo szybko w układzie trawiennym, dlatego powinniśmy uważać na ilość spożywanego mięsa, jest ono bowiem jednym z elementów najbardziej zatruwającym organizm. Fermentacja zachodząca w jelitach sprzyja tworzeniu się niepożądanych toksycznych bakterii, które mogą niszczyć dobroczynne bakterie. Toksyny z przemiany materii po zjedzeniu mięsa mogą przedostawać się do krwioobiegu i powodować spore problemy”

      ~ Dr Bernard Jenson, czołowy amerykański dietetyk

Dodatkowo ajurweda patrzy na odżywianie nie tylko z perspektywy fizjologii, ale także duchowości. Spożywanie mięsa jest postrzegane jako obciążenie dla organizmu i ducha, ponieważ proces jego trawienia jest trudniejszy i bardziej wymagający energetycznie. Mięso, szczególnie czerwone, zwiększa ciepło w ciele i może prowadzić do nadmiaru energii pitta (dosza związana z ogniem i przemianą materii). W konsekwencji może to powodować podrażnienia, problemy skórne, a nawet agresję czy gniew.

Ajurweda zaleca, aby dieta była lekka i łatwostrawna, co wspomaga harmonijne funkcjonowanie organizmu. Pokarmy pochodzenia roślinnego, zwłaszcza świeże, organiczne warzywa i owoce, zboża oraz rośliny strączkowe, są idealnie dostosowane do potrzeb ludzkiego organizmu. Są one bogate w składniki odżywcze, które są łatwo przyswajalne i wspierają utrzymanie zdrowia na poziomie fizycznym, emocjonalnym i duchowym.

Zastąpienie białka zwierzęcego białkiem roślinnym

Jednym z częstych argumentów przeciwko diecie wegetariańskiej jest obawa o niedobór białka. Ajurweda jednak pokazuje, że możliwe jest zrównoważenie diety bez konieczności spożywania mięsa, poprzez wprowadzenie odpowiednich źródeł białka roślinnego. Rośliny strączkowe, takie jak soczewica, ciecierzyca, fasola czy groch, są doskonałym źródłem białka. Dodatkowo produkty takie jak tofu, tempeh, orzechy, nasiona oraz produkty zbożowe (np. quinoa, amarantus) dostarczają organizmowi niezbędnych aminokwasów.

W ajurwedzie ważne jest, aby pożywienie było odpowiednio zrównoważone pod względem składników odżywczych, dlatego kluczowe jest łączenie różnych źródeł białka. Przykładem może być połączenie strączków z ryżem czy innymi zbożami, co pozwala dostarczyć pełnowartościowe białko, zawierające wszystkie niezbędne aminokwasy. Ajurweda zaleca także, aby białka roślinne były gotowane i przyprawiane w odpowiedni sposób, co ułatwia ich trawienie i przyswajanie przez organizm.

Ajurweda, a dieta wegetariańska – korzyści zdrowotne

Z punktu widzenia ajurwedy, dieta wegetariańska wspiera zdrowie w wielowymiarowy sposób. Po pierwsze, jest ona lżejsza i łatwiej przyswajalna, co odciąża układ trawienny i pomaga utrzymać balans energetyczny w organizmie. Po drugie, spożywanie świeżych, organicznych warzyw, owoców i roślin strączkowych dostarcza cennych witamin, minerałów i antyoksydantów, które wspierają układ odpornościowy i przeciwdziałają procesom starzenia się organizmu.

Dieta roślinna w ajurwedzie jest również bogata w błonnik, co wspiera prawidłową pracę układu pokarmowego, reguluje poziom cukru we krwi i pomaga w utrzymaniu zdrowej masy ciała. Ponadto, badania wykazują, że dieta wegetariańska zmniejsza ryzyko wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby serca, cukrzyca typu 2 czy niektóre rodzaje nowotworów.

Dieta wegetariańska w ajurwedzie jest głęboko zakorzeniona w filozofii harmonii z naturą, szacunku dla życia oraz dbałości o zdrowie i równowagę energetyczną. Z perspektywy ajurwedy nie tylko wspiera ona zdrowie fizyczne, ale także ma pozytywny wpływ na stan emocjonalny i duchowy człowieka. Unikanie mięsa oraz przetworzonych produktów, w tym konserwowanych, puszkowanych czy mrożonych, pozwala na spożywanie pokarmów pełnych energii życia, które wspomagają zdrowie na wielu poziomach. Zastąpienie białka zwierzęcego białkiem roślinnym jest w pełni możliwe, a odpowiednie łączenie pokarmów roślinnych zapewnia pełnowartościowe odżywianie. 

Ajurweda przypomina, że jedzenie to nie tylko kwestia zaspokajania głodu, ale także narzędzie do utrzymania harmonii ciała, umysłu i ducha w zgodzie z naturą.

Namaste!

~ Kinga